Globalleşen iş dünyasında, çeviri artık bir yan görev değil, stratejik bir iş fonksiyonu haline geldi. Bir şirket uluslararası pazara açılırken, çeviri sürecinin doğru yönetilmesi; yasal uyumluluktan marka algısına kadar her şeyi doğrudan etkiler.
Peki, bu hayati süreç, şirket içinde ve dışında tam olarak kimler tarafından yönetilir ve yönlendirilir? Cevap: Tek bir kişi değil, ihtiyacın kaynağına göre değişen kritik bir ekip işbirliğidir.
1. Çeviri İhtiyacını Başlatan Ana Birimler (İç Yöneticiler)
Şirketlerin çeviri ihtiyacını ilk tetikleyen ve çevirinin amacını belirleyen ana karar vericiler, genellikle işlevsel departmanların yöneticileridir:
A. Pazarlama ve Kurumsal İletişim Departmanları (CMO)
Bu birimler, çeviri süreçlerinin en sık ve en yaratıcı kısmını yönetir.
- Sorumluluk Alanı: Web sitesi içerikleri, sosyal medya kampanyaları, basın bültenleri, sloganlar ve reklam metinleri.
- Yönlendirme: Çevirinin marka diline uygunluğunu, hedef kitlenin kültürel hassasiyetlerini (lokalizasyon) ve SEO performansını yönlendirirler. Bu çevirilerde yaratıcılık (transcreation) beklenir.
B. Hukuk ve İnsan Kaynakları Departmanları
Bu birimler, çevirinin hataya kesinlikle kapalı olması gereken en kritik kısmını yönetir.
- Sorumluluk Alanı: Sözleşmeler, gizlilik anlaşmaları (NDA), resmi regülasyon metinleri, vekâletnameler, çalışan el kitapçıkları ve yasal uygunluk belgeleri.
- Yönlendirme: Çevirinin hukuki geçerliliğini ve terminolojik kesinliğini sağlarlar. Genellikle yeminli tercüme veya noter onayı isterler.
C. Teknik ve Ürün Geliştirme Departmanları
Özellikle teknoloji ve üretim şirketlerinde bu birimler çeviri sürecini başlatır.
- Sorumluluk Alanı: Kullanım kılavuzları, teknik şartnameler, yazılım arayüzleri (lokalizasyon), ürün etiketleri ve CAD/CAM çizim açıklamaları.
- Yönlendirme: Teknik terminolojinin (örneğin mühendislik, tıp) doğru ve tutarlı olmasını, ayrıca yazılım arayüzünün (UI/UX) hedef dile kültürel olarak uyarlanmasını sağlarlar.
2. Çeviri Sürecini Yönlendiren Ana Uzmanlık Rolleri
Çeviri ihtiyacı şirket içinde doğduktan sonra, sürecin teknik ve lojistik yönetimini genellikle uzman roller üstlenir:
A. Şirket İçi Lokalizasyon Yöneticisi (Global Şirketlerde)
Büyük uluslararası şirketlerde bu kişi, farklı departmanlardan gelen tüm çeviri taleplerini toplar, önceliklendirir ve standartlaştırır.
- Temel Rolü: Çeviri belleği (Translation Memory) ve kurumsal sözlükleri yöneterek terminoloji tutarlılığını sağlamak, bütçeyi yönetmek ve şirketin dil stratejisini belirlemektir.
B. Çeviri Proje Yöneticisi (Çeviri Şirketi – LSP Tarafında)
Çeviri hizmeti sağlayıcı (LSP) tarafında, tüm operasyonun beyni Çeviri Proje Yöneticisi’dir.
- Temel Rolü: Projenin kapsamını, teslim tarihini ve bütçesini belirlemek; doğru alan uzmanı tercümanı seçmek; kalite kontrol, düzeltme ve son okuma süreçlerini yönetmek; ve çeviri teslimatını müşteriyle koordine etmektir. Proje yöneticisi, iç müşteri (şirket departmanı) ile çevirmen arasındaki köprüdür.
Sonuç: Başarı, İşbirliğinde Gizli
Şirketlerin çeviri ihtiyaçlarını yönetmek tek bir kişinin değil, stratejik bir işbirliğinin sonucudur. Etkili bir çeviri yönetimi için:
- İç Departmanlar: Çevirinin amacını, tonunu ve bağlamını net bir şekilde tanımlar.
- Lokalizasyon/Proje Yöneticisi: Bu amaçları teknik araçlar (TM, Sözlükler) ve doğru uzmanlarla buluşturarak, hızlı ve güvenilir sonuçlar elde edilmesini sağlar.
Bu işbirliği sayesinde, çevrilen her belge ve metin, markanızın global pazarda profesyonel ve tutarlı bir şekilde temsil edilmesini güvence altına alır.
