Aşağıraki video, Dilbilgisi Çeviri Yöntemi’ni (Grammar Translation Method) detaylı olarak inceleyen bir YouTube dersinden oluşmaktadır. Bu yöntem, başlangıçta Prusya Yöntemi olarak bilinen ve Alman bilimselliğinin ürünü olan bir yaklaşımdır. Video, bu yöntemin temel özelliklerini, yani dilin gramer kurallarının detaylı çalışması ve cümlelerin hedef dilden anadile çevrilmesi yoluyla öğrenilmesini vurgular. Ayrıca, yöntemin okuma ve yazmaya odaklandığını, konuşma ve dinlemeye dikkat edilmediğini, dilbilgisinin tümdengelimli (deductive) olarak, yani kuralların önce verilip örneklerin sonra gelmesiyle öğretildiğini belirtir. Metin, yöntemin 1840’lardan 1940’lara kadar Avrupa’da yabancı dil öğretimine hakim olduğunu ve öğretmenlerin sınıftaki tüm etkinlikleri kontrol ederek öğrencilerin pasif katılımına neden olduğunu açıklar. Son olarak, video, yöntemin ilkeleri, teknikleri ve sınırlılıkları hakkında özetleyici bilgiler sunar.
Çeviri yönteminin tarihsel evrimi ve güncel küresel kullanımı nedir?
Dilbilgisi Çeviri Yöntemi’nin (Grammar Translation Method – GTM) tarihsel evrimi ve güncel küresel kullanımı kaynaklarda detaylı olarak ele alınmıştır.
Çeviri Yönteminin Tarihsel Evrimi
Dilbilgisi Çeviri Yöntemi (GTM), tarihsel olarak Alman biliminin ürünüdür. Bu yöntem, Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk olarak Prusya Yöntemi (Prussian Method) adıyla tanınmıştır.
Yöntemin yabancı dil öğretimine hakim olduğu dönem şöyledir:
- Hakimiyet Dönemi: Dilbilgisi Çeviri Yöntemi, 1840’lardan 1940’lara kadar Avrupa’da ve yabancı dil öğretiminde baskın bir rol oynamıştır.
- Gelişimsel Amaç: Yöntemin amacı, şeyin kendisinden ziyade şey hakkındaki her şeyi bilmektir.
- Muhalefet ve Reform: 19. yüzyılın ortalarında ve sonlarında Dilbilgisi Çeviri Yöntemi’ne karşı muhalefet gelişmiştir. Bu muhalefet, reform hareketinin ve sonuç olarak Dilbilgisi Çeviri Yöntemi’nin sona ermesinin temellerini atmıştır.
Bu yöntemin temel tarihsel özellikleri ve işleyişi, dilbilgisi kurallarının detaylı çalışılmasına, cümlelerin hedef dile ve hedef dilden çevrilmesine odaklanmıştır.
Güncel Küresel Kullanımı
GTM’nin tarihi hakimiyet dönemi sona ermiş olsa da, kaynaklar bu yöntemin günümüzdeki kullanımına dair şunları belirtmektedir:
- Dilbilgisi Çeviri Yöntemi bugün dünyanın bazı bölgelerinde hala yaygın olarak kullanılmaktadır.
Yöntemin Temel Özellikleri (Tarihsel ve Güncel Kullanım Bağlamında)
Yöntemin kalıcı veya tarihsel olarak baskın olan temel özellikleri şunlardır:
- Dilbilgisi Yaklaşımı: Dilbilgisi tümdengelimli (deductively) olarak öğretilir; yani, önce dilbilgisi kuralları sunulur ve ardından örnekler gelir. Kuralların ezberlenmesi teşvik edilir.
- Öğretim Dili: Ana dil (kaynak dil), ikinci veya yabancı dil öğreniminin kaynağı olarak kabul edilir. Sınıf içi öğretim ortamında ana dil, öğretim aracıdır.
- Becerilere Odaklanma: Temel odak noktaları okuma ve yazmadır. Konuşma veya dinlemeye dikkat edilmez. Okuma, birincil görevdir ve bunu yazma takip eder.
- Doğruluk ve Kelime Öğretimi: Doğruluk (accuracy) vurgulanır. Kelimeler, iki dilli kelime listeleri aracılığıyla öğretilir. Ayrıca, öğrenciler her şeyi çevirmeye odaklanır ve ana dilde eşdeğerini bulmaya çalışırlar.
- Sınıf İçi Rol: Öğretmenler sınıftaki tüm faaliyetleri kontrol eder. Öğretmenler yaratıcılığı teşvik etmez. Öğrencilerin öğrenme konusunda özgürlükleri yoktur ve sınıfa pasif katılım sağlarlar. Bu durum öğrencilerde hayal kırıklığı yaratabilir.
Öğretim dilinin ortamı nedir?
Öğretim dilinin ortamı, Dilbilgisi Çeviri Yöntemi’nin (Grammar Translation Method – GTM) temel bir prensibidir ve kaynaklara göre bu bağlamda ana dil kullanılır.
Dilbilgisi Çeviri Yöntemi’nde:
• Ana dil (native language), öğretim ortamıdır (medium of instruction).
• Birinci dil (first language), ikinci veya yabancı bir dil öğreniminin kaynağı olarak kabul edilir.
• Öğretim sürecinde, öğrenciler her şeyi çevirmeye ve ana dildeki eşdeğerini (native language equivalence) aramaya odaklanır.
Bu yöntemin temel özelliklerinden biri de budur; sınıf içinde yabancı veya hedef dil yerine ana dil, dersin işlenmesinde ana araç olarak kullanılır.
Dilbilgisi Çeviri Yöntemi’nde (Grammar Translation Method – GTM) sözcüklerin nasıl öğretildiğine dair kaynaklarda net bilgiler bulunmaktadır.
Sözcükler bu yöntemde şu şekilde öğretilmektedir:
1. Temel Mekanizma: Sözcükler, iki dilli kelime listeleri (bilingual word lists) aracılığıyla öğretilmektedir.
2. Odak Noktası: GTM’de dil alanlarına yapılan vurgu içerisinde, kelime bilgisine (vocabulary) daha fazla odaklanılmaktadır.
3. Öğrenme Süreci: Öğrenciler, öğrenme-öğretme süreci kapsamında her şeyi çevirmeye odaklanır ve bir kelimenin veya ifadenin ana dildeki karşılığını (native language equivalence) aramaya çalışırlar.
Bu yöntem, genellikle kelimelerin hedef dildeki anlamları yerine, doğrudan ana dildeki eşdeğerleri üzerinden ezberlenmesine dayanır.
