Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı sermayeli şirketler ile uluslararası grup şirketlerinde en sık sorulan konulardan biri, bilanço ve gelir tablosu tercümesinin zorunlu olup olmadığıdır. Özellikle yıl sonu bağımsız denetim, vergi ve resmî işlemler sırasında bu konu kritik hâle gelir.
Bu yazıda, bilanço ve gelir tablosu tercümesinin hangi durumlarda zorunlu olduğunu ve uygulamadaki temel esasları ele alıyoruz.
Bilanço ve Gelir Tablosu Hangi Dilde Sunulmalıdır?
Türk Ticaret Kanunu’na göre:
- Türkiye’de tutulan ticari defterler Türkçe olmak zorundadır
- Denetime ve resmî işlemlere esas alınan finansal tablolar Türkçe olarak sunulmalıdır
Bu nedenle, bilanço ve gelir tablosu yabancı bir dilde hazırlanmışsa, Türkçe tercümesi yapılmadan bağımsız denetimde veya resmî işlemlerde kullanılamaz.
Bağımsız Denetimde Tercüme Zorunlu mu?
Evet.
Bağımsız denetimde:
- Bilanço
- Gelir tablosu
denetimin temelini oluşturur. Denetçiler, görüşlerini bu tablolar üzerinden oluşturduğu için, Türkçe tercüme fiilen zorunludur.
Yabancı dilde hazırlanmış finansal tablolar, tek başına denetime esas alınmaz.
Vergi ve Resmî İşlemlerde Durum Nedir?
Aşağıdaki durumlarda bilanço ve gelir tablosu tercümesi zorunlu hâle gelir:
- Vergi dairesine sunulacak belgeler
- Resmî kurumlara yapılacak başvurular
- Mahkeme veya idari süreçler
- Denetim dosyasına girecek mali tablolar
Bu işlemlerde çoğu zaman yeminli tercüme talep edilir.
IFRS veya GAAP Tablolarında Tercüme Gerekir mi?
Evet.
Finansal tablolar:
- IFRS
- US GAAP
- Grup içi raporlama standartları
esas alınarak hazırlanmış olsa bile, Türkiye’de denetim veya resmî işlem konusuysa Türkçe tercümesi yapılmalıdır.
Standart değişse bile dil zorunluluğu ortadan kalkmaz.
Sadece Bilanço ve Gelir Tablosu Yeterli mi?
Çoğu durumda hayır.
Bilanço ve gelir tablosu ile birlikte genellikle:
- Finansal tablo dipnotları
- Nakit akış tablosu
- Özkaynak değişim tablosu
da tercüme edilmelidir. Ancak en temel ve vazgeçilmez belgeler, bilanço ve gelir tablosudur.
Hatalı Tercümenin Riskleri
Bilanço ve gelir tablosunda yapılan tercüme hataları:
- Denetim sürecinin uzamasına
- Ek açıklama taleplerine
- Denetçi görüşünün olumsuz etkilenmesine
- Vergisel ve hukuki risklere
neden olabilir.
Özellikle finansal terimlerin yanlış çevrilmesi, tabloların anlamını doğrudan değiştirebilir.
Sonuç
Özetle:
- Bilanço ve gelir tablosu tercümesi zorunludur
- Yabancı dilde hazırlanan tablolar tek başına yeterli değildir
- Bağımsız denetim ve resmî işlemlerde Türkçe tercüme şarttır
- Çoğu uygulamada yeminli tercüme tercih edilir
Bu nedenle, yıl sonu denetimi veya resmî süreçler öncesinde bilanço ve gelir tablosu tercümelerinin doğru, eksiksiz ve terminolojiye uygun yapılması büyük önem taşır.
