Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı sermayeli şirketler ve uluslararası grup şirketleri için bağımsız denetim sürecinde finansal tabloların tercümesi, uygulamada zorunlu ve kritik bir aşamadır. Özellikle İstanbul’da, denetim firmalarının yoğun olduğu Beşiktaş gibi merkezlerde bu konu sıkça gündeme gelmektedir.
Bu yazıda, bağımsız denetimde finansal tabloların tercüme zorunluluğunu, mevzuat ve uygulama çerçevesinde net şekilde ele alıyoruz.
Bağımsız Denetimde Dil Zorunluluğu Var mı?
Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve ilgili mevzuata göre:
- Türkiye’de tutulan ticari defterler Türkçe olmak zorundadır
- Bağımsız denetimde esas alınan finansal tablolar Türkçe olarak sunulmalıdır
- Yabancı dilde hazırlanan finansal tablolar, denetim sürecinde tek başına yeterli kabul edilmez
Bu nedenle, ana şirket veya grup raporları İngilizce ya da başka bir dilde hazırlanmış olsa dahi, Türkiye’de yapılacak bağımsız denetim için Türkçe tercüme gerekir.
Hangi Finansal Tabloların Tercümesi Zorunludur?
Bağımsız denetim kapsamında genellikle aşağıdaki belgelerin tercümesi talep edilir:
- Bilanço
- Gelir tablosu
- Nakit akış tablosu
- Özkaynak değişim tablosu
- Finansal tablo dipnotları
- Bağımsız denetim raporu
- Konsolide finansal tablolar (varsa)
Özellikle dipnotlar, denetimin en kritik bölümlerinden biri olduğu için eksiksiz ve terminolojiye uygun tercüme edilmelidir.
Yeminli Tercüme Zorunlu mu?
Uygulamada sık sorulan bir diğer soru da budur.
- Mevzuatta her durumda “yeminli tercüme” ibaresi geçmez
- Ancak:
- Vergi dairesi
- Mahkemeler
- Resmî kurumlar
- Denetim dosyasına girecek belgeler
için yeminli tercüme fiilen zorunlu hale gelmektedir.
📌 Özellikle bağımsız denetim raporu ve resmî sunum yapılan finansal tablolar için yeminli tercüme tercih edilmelidir.
IFRS / GAAP Raporlarında Tercüme Gerekir mi?
Evet.
- Finansal tablolar IFRS veya US GAAP esasına göre hazırlanmış olsa bile
- Türkiye’de denetime girecekse
- Türkçe tercümesi zorunludur
Denetçiler, standartlara uygunluğu Türkçe metin üzerinden değerlendirir.
Eksik veya Hatalı Tercümenin Riskleri
Yanlış veya eksik yapılan finansal tercümeler:
- Denetim sürecinin uzamasına
- Ek belge taleplerine
- Denetçi görüşünün olumsuz etkilenmesine
- Vergisel ve hukuki risklere
neden olabilir.
Özellikle finansal terimlerin yanlış çevrilmesi, tablonun anlamını değiştirecek sonuçlar doğurabilir.
Profesyonel Finansal Tercüme Neden Önemlidir?
Bağımsız denetimde yapılan tercüme:
- Sadece dil bilgisi değil
- finans, muhasebe ve denetim terminolojisi bilgisi gerektirir
Bu nedenle finansal tablo tercümeleri:
- Alanında uzman tercümanlar tarafından
- Terim tutarlılığı sağlanarak
- Denetçi beklentilerine uygun formatta
hazırlanmalıdır.
Sonuç
Özetle:
- Bağımsız denetimde finansal tabloların Türkçe tercümesi zorunludur
- Yabancı dilde hazırlanan raporlar tek başına yeterli değildir
- Yeminli tercüme, uygulamada çoğu zaman kaçınılmazdır
- Hatalı tercümeler ciddi denetim ve mevzuat riskleri doğurur
Yıl sonu denetim sürecine girmeden önce finansal belge tercümelerinin eksiksiz ve doğru şekilde hazırlanması, hem zaman hem de maliyet açısından büyük avantaj sağlar.
