Teknik çeviri sürecinde kullanma kılavuzlarında ortaya çıkan hatalar, kullanıcı deneyimini ve ürün işlevselliğini doğrudan ve ciddi şekilde olumsuz etkilemektedir.
Kullanma kılavuzlarının en önemli işlevi, kullanıcının ait olduğu ürünü kullanırken doğru hareket etmesini sağlamaktır. Kaynak dilden hedef dile çevrilen bir kullanma kılavuzunda çeviri hataları bulunması, kılavuzun bu işlevini azaltıcı bir etki yapar ve ciddi kullanım sorunlarına yol açabilir.
Kılavuz hatalarının kullanıcı deneyimi ve ürün işlevselliği üzerindeki etkileri, kaynaklarda belirtilen spesifik çeviri yanlışlıkları üzerinden aşağıdaki gibi incelenebilir:
Ürün İşlevselliği ve Kullanıcı Deneyimi Üzerindeki Temel Etkiler
- İşlevsiz Hale Gelme: Yanlış çevrilmiş bir kullanma kılavuzu işlevsiz hale gelecektir. Kılavuzdaki bilgiler genellikle teknik içeriklidir ve ifadelerdeki bulanıklık anlamda yetersizliği beraberinde getirerek, kılavuzun işlevini tam olarak yerine getirememesine yol açar.
- Ciddi Kullanım Sorunları ve Arızalar: Çeviri hataları, daha da önemlisi, ciddi kullanım sorunlarına yol açabilecektir. Kullanıcı, kılavuzdaki yönerge ve talimatları anladığı ölçüde cihazını kullanabileceği için, çeviri hataları kullanıcının kılavuzu kullanmasını olumsuz etkiler. Bunun sonucunda kullanıcı, cihazı yeterince işlevsel kullanamayacak ya da yanlış kullanımdan kaynaklı arızalarla karşı karşıya kalabilecektir.
- Bilgi Eksikliği: Kullanıcının, kılavuzda belirtilen talimatları doğru bir şekilde anlayabilmesi ve kullanabilmesi son derece önemlidir. Çevirinin eksik veya hatalı yapılması, çevirinin işlevselliğini düşürür ve kullanıcının gerekli bilgilere ulaşmasını engeller.
Spesifik Hata Türlerinin Etkileri
Kullanma kılavuzu çevirilerinde ortaya çıkan ve ürün kullanımını olumsuz etkileyen başlıca hatalar şunlardır:
- Ekleme (Addition): Kaynak metinde olmayan ifadelerin çevirmen tarafından hedef metne eklenmesi durumu, kullanma kılavuzlarında hatalı bir çevirinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Bu eklemeler kullanıcıyı az da olsa yanıltabilir. Teknik metinlerde ekleme yapılması, çeviri sürecini olumsuz etkileyebilir. Örneğin, cep telefonu pilinin açılmaması uyarısına kaynak metinde olmayan “zehirli gaz ve yanık riski nedeniyle” ifadesinin eklenmesi, kullanıcının ürünle ilgili yanılgıya düşmesine neden olabilir.
- Çeviri Hatası (Translation Error): Kaynak metinde anlatılmak istenen iletinin hedef metne yanlış yansıtılması, çeviri hatalarını oluşturur. Bu hatalar, kullanıcının ürünü doğru kullanma potansiyelini düşürür.
- Eksiltme (Omission): Kaynak metinde yer alan bilgilerin eksiksiz olarak hedef dile çevrilmesi, ürünün kullanıcılar tarafından daha işlevsel olarak kullanılmasına olanak sağlar. Çeviride eksiltme yapıldığında, hedef dil kullanıcısının bu eksiltilen bilgileri bilme olanağı olmayacaktır. Bu durum, kullanma kılavuzu çevirisinde eksiltme yapmanın kullanıcı için olumsuz bir sonuca yol açabileceğini ve kullanıcının ürünü daha işlevsel kullanması açısından olumsuz bir durum ortaya çıkarabileceğini gösterir.
- Yabancı Sözcük Kullanılması (Use of Foreign Words): Çeviride hedef dilde tam karşılığı varken, yabancı sözcüklerin (örneğin “directive” yerine “direktif” kullanılması) tercih edilmesi, kullanma kılavuzlarının amacına uygun bir şekilde daha etkin olarak kullanılmasını ve işlevini azaltacağını gösterir. Yabancı dil bilmeyen bir kullanıcının bu terimleri tam olarak anlaması zorlaşır. İşlevselliği artırmak için, yabancı sözcüklerin hedef dildeki tam karşılıklarının verilmesi önem taşır.
- Anlam Bulanıklığı (Ambiguity/Clarity Deficiency): Çevrilen tümcelerde görülen anlam belirsizliği (bulanıklığı), kaynak metnin iletisinin hedef dil kullanıcısına tam olarak aktarılamamasına neden olur. Bu durum, anlam bulanıklığına yol açarak kullanma kılavuzunun işlevini azaltıcı bir etki oluşturacaktır.
- Anlatım Bozukluğu (Grammatical/Expression Errors): Kılavuz çevirilerinde sıkça rastlanan anlatım bozuklukları, ürün kullanıcısının kılavuzdan yeterince yararlanamamasına yol açabilir ve dolayısıyla kılavuzun işlevini azaltabilir. Yetersiz özenle yapılmış çeviriler, kullanıcının ürünü kullanmasında yeterince yardım sağlayamayabilir.
Sonuç olarak, çeviri sürecinde ortaya çıkan bu hatalar (özellikle ekleme, eksiltme ve anlam/anlatım bozuklukları), teknik kılavuzun temel amacını (kullanıcıya doğru kullanım yolunu göstermek) engeller, kullanıcı deneyimini bozar ve cihazın işlevselliğinin tam olarak kullanılamamasına veya arızalanmasına neden olabilir.
Kaynak: Yrd. Doç. Dr, Kırıkkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü, Fransızca Mütercim-Tercümanlık Anabilim Dalı
https://www.ulakbilge.com/makale/pdf/1494005065.pdf
